Scheiden en kinderen

Kinderen gaan ervan uit dat hun vader en moeder altijd bij elkaar zullen blijven. Ze zien dit als een vanzelfsprekendheid. Wanneer er toch een scheiding komt is dat een zeer ingrijpende verandering in het leven van het kind. Het vertrouwen loopt een forse deuk op. De vertrouwde omgeving wijzigt en is niet langer zo vertrouwd, zeker als er een verhuizing moet plaatsvinden.

Niet alleen is het kind gewend om de ouders samen te zien, ook hebben gezinnen bijna altijd vaste gewoonten die nu ineens veranderen. Wie leest het verhaaltje voor bij het slapengaan, wie smeert de boterhammen voor het ontbijt of voor school, wie gaat met het kind naar sport en ga zo maar door. Veranderingen in het dagelijks leven hebben veel impact op kinderen en het is zaak daar serieus mee om te gaan.

Aandacht en luisteren

Scheidingen zijn bij uitstek periodes waarin kinderen probleemgedrag kunnen ontwikkelen. Het eerste en belangrijkste advies is om extra tijd en aandacht voor het kind te hebben en goed te luisteren naar wat er in het kind omgaat. De gevoelswereld van een kind kan je verrassen met irreële gevoelens en gedachten. Probeer in een ontspannen sfeer het gesprek aan te gaan zodat het kind zich kan en wil uiten zonder rekening met jouw gevoelens te houden. Verdriet en angst voor het onbekende komen we het vaakst tegen. Daarnaast is het zaak met name te letten op:

1. De schuldvraag
Het kind geeft zichzelf de schuld van de scheiding. Het is zaak hier heel snel duidelijk over te zijn en aan te geven dat het volwassenen zijn die besloten hebben samen te willen zijn, en dat ze ook kunnen besluiten dat niet meer te willen. Het kind speelt daarbij geen enkele rol.

2. Verlatingsangst
Bang om na de scheiding ook door één of beide ouders te worden verlaten. Het kind vreest na de scheiding dat het tussen hem of haar en de ouders ook tot een scheiding komt doordat de ouder stopt met het houden van het kind. Ook hier is het zaak de onvoorwaardelijke liefde naar het kind van beide ouders te onderstrepen en goed over te brengen dat het kind nooit verlaten zal worden, ongeacht de situatie tussen de beide ouders.

3. Boosheid
Boosheid wordt vaak geprojecteerd op de vertrekkende ouder. Hij of zij laat het gezin in de steek, zo wordt gedacht. Wanneer er een derde persoon in beeld komt, is deze vaak doelwit van boosheid. De nieuwe vriend of vriendin van één van de ouders wordt vaak gezien als de oorzaak van de scheiding, terwijl dat niet zo hoeft te zijn. Belangrijk is niet alleen duidelijkheid te geven, maar ook eerlijk te zijn. Als er wel een ander in het spel is, is het zaak daar geen doekjes om te winden.

4. Emotionele vlakheid
Emotioneel vlak reageren kan als oorzaak hebben dat het kind de ouders wil ontzien. Ze hebben het al zwaar genoeg. Het lijkt dan alsof de scheiding niet veel impact heeft, terwijl die schijn bedriegt. Er is vaak veel onzekerheid, angst en verdriet waaraan dan te weinig uiting wordt gegeven. Ook in deze situatie is het belangrijk duidelijk te zijn en door te vragen naar de beleving van het kind zodat het hart gelucht kan worden. Het zijn de ouders die het kind tijdens de scheiding zoveel mogelijk moeten ontzien en niet andersom.

5. Schaamte
Het kind voelt zich op school of bij vriendjes/vriendinnetjes anders omdat de ouders gescheiden zijn. Erover praten durft het kind niet uit angst om zielig of vreemd te worden gevonden. Hierbij is het belangrijk te vragen naar andere kinderen in de klas of op school wiens ouders ook gescheiden zijn. Benadruk dat het kind er niets aan kan doen en schaamte niet nodig en niet op z’n plaats is.

6. Niet kunnen kiezen
Het kind leeft in de veronderstelling dat het voor één van beide ouders moet kiezen. Deze gedachte wordt vaak gevoed door conflicten of gesprekken waarbij wordt gewezen naar de andere partner of door het vertrek van papa of mama uit de gezamenlijke woning. De dan ook tastbaar aanwezige scheiding van de ouders geeft kinderen soms het idee dat er gekozen moet worden, wat natuurlijk nooit het geval zou moeten zijn.

Wijzen

Wijzen tijdens een scheiding is een slecht idee, toch gebeurt dit zeer veel. Het kan voor lange tijd een wig drijven tussen de beschuldigde ouder en het kind. Het kind raakt in een loyaliteitsconflict. Belangrijk is om duidelijk te maken dat het kind van beide ouders mag houden.

Neem uw kinderen serieus

Misschien bent u geneigd vanwege een schuldgevoel uw kinderen in bescherming te nemen en niet de hele waarheid te vertellen. De schade voor uw kind is waarschijnlijk groter wanneer deze waarheid later alsnog boven water komt. Het ondermijnt de vertrouwensrelatie tussen u en uw kinderen. Kinderen voelen haarfijn aan wanneer u ze niet alles vertelt. Ze hebben behoefte aan eerlijkheid en duidelijkheid.

Meer weten? Behoefte aan goede mediaton?

Bij het Scheidingskantoor is extra aandacht voor de positie van het kind bij een scheiding. Er is kennis en ervaring voor professionele begeleiding en mediation.